Bydło opasowe w Polsce odgrywa dużą rolę w produkcji żywności, która zaspokaja potrzeby konsumentów. Poznaj zasady hodowli bydła opasowego w Polsce. Sprawdź, od czego zależy intensywność stada, na co trzeba zwrócić uwagę, by opas był ekonomiczny i jednocześnie spełniał wszystkie określone normy i wymogi. Dowiedz się, jakie zasady sprawiają, że hodowla opasów jest ekonomiczna i pozwala wygenerować zyski.
Zastanawiasz się nad powiększeniem swojego gospodarstwa o bydło mięsne? Poznaj systemy, hodowlę oraz rodzaje bydła opasowego.
Opas bydła — co to określenie oznacza w praktyce?
Bydło opasowe to pojęcie, które w polskim kodeksie oznacza hodowlę bydła mięsnego, charakteryzującą się dwoma typami użytkowymi jednocześnie. Najczęściej w tym przypadku opas dotyczy typów mięsno-mlecznych lub mleczno-mięsnych. Zaliczamy do nich także typowe rasy mięsne oraz mleczne.
Zastanawiasz się, skąd pochodzą cielęta do opasu? W większości przypadków są one wynikiem zapłodnienia w skutek krzyżowań towarowych ras polskich z buhajami ras, które określa się jako typowo mięsne. W produkcji bydła mięsnego powinny brać udział wszystkie osobniki w stadzie z wyjątkiem nowych jednostek, które zostały dopuszczone w celu odświeżenia całego stada.
Jakie są rodzaje opasów?
Zanim przejdziemy do omówienia różnych rodzajów opasów, warto wiedzieć, z czego te różnice wynikają. A są one skutkiem zróżnicowanych zasobów paszowych stosowanych w poszczególnych gospodarstwach hodowlanych.
Obecnie wyróżniamy trzy pojęcia związane z intensywnością opasów. Oto one:
- Opas intensywny
Chów, który polega na minimalnym zużyciu energii zwierzęcia i maksymalnym przybraniu na wadze w krótkim czasie. Z tego powodu takie stada przebywają przez cały rok w budynkach inwentarskich. Oprócz zminimalizowania ruchu zwierząt hodowcy decydują się na zastosowanie paszy treściwej oraz paszy objętościowej. Najczęściej pasza treściwa jest dodawana do pożywienia o wadze, która nie przekracza wartości ok. 1% masy ciała zwierzęcia. Natomiast masa objętościowa to najczęściej mieszanka kiszonki kukurydzianej, siana oraz np. wysłodki buraczanej lub melasy.
Decydując się na opas intensywny, warto zainwestować w buhaje, których waga nie przekracza 600 kg, a przyrost masy ciała nie przekracza 1200 kg. Mięso z takich hodowli charakteryzuje się wysokim poziomem soczystości i zauważalnym otłuszczeniu.
- Opas półintensywny
Ten opas jest wersją wypośrodkowaną i łączy w sobie zasady opasu intensywnego z opasem ekstensywnym. Decydując się na taką formę opasu, zwierzęta osiągają maksymalną masę ciała na poziomie ok. 500 kg po upływie ok. 21 miesięcy. W pierwszym etapie stosuje się wypasanie na pastwisku przez całą dobę. Drugi etap, który najczęściej przypada w okresie zimowym, odbywa się w budynkach inwentarskich. Zwierzęta są w tym czasie regularnie karmione, by dzienny przyrost masy ciała mógł osiągnąć około 1500 g na dobę.
Celem opasu półintensywnego jest osiągnięcie wołowiny o dobrej jakości, która charakteryzuje się średnim poziomem otłuszczenia.
- Opas ekstensywny
Ten rodzaj opasów zakłada, że zwierzęta przebywają na pastwisku przez dwa sezony, i kolejne dwa w oborze, co finalnie sprawia, że są opasane przez okres ok. 26 miesięcy. Dzienny przyrost masy ciała kształtuje się na poziomie ok. 700 g. W tym przypadku zakłada się, że zwierzęta są karmione paszami wyprodukowanymi w gospodarstwie hodowcy.
Przed sprzedażą zwierząt do ubojni ich masa ciała wynosi średnio ok. 450 kg.
Ile je bydło opasowe?
Wbrew pozorom w przypadku hodowli bydła opasowego nie można wychodzić z założenia, że im więcej zwierze będzie jadło, tym krócej będzie trwał okres tuczu. Opasy, które są karmione zbyt intensywnie, mogą zachorować na subkliniczną kwasicę, czyli na groźną chorobę metaboliczną. Do pierwszych objawów tej jednostki chorobowej zalicza się biegunkę i nadmierne ślinienie się. I właśnie z tego powodu warto przestrzegać norm żywieniowych i nie przekarmiać zwierząt. Opasy karmi się dwa razy dziennie. Waga treściwej paszy nie powinna przekraczać 4 kg na dobę.
Czym najlepiej karmić bydło opasowe?
Bydło opasowe można karmić różnymi mieszankami gotowymi lub przygotowanymi z surowców z własnego gospodarstwa. Najczęściej są to treściwe i wysokoenergetyczne składniki, które zawierają znikomą ilość wody, dużą zawartość skrobi oraz suchej masy. W zależności od tego, jakie ziarna zawiera pasza, wartość żywieniowa paszy będzie nieco inna.
Do karmienia bydła opasowego często są wykorzystywane:
- gnieciony lub granulowany jęczmień, niewielka ilość całych ziaren oraz pokruszona słoma jęczmienna,
- owies ze względu na wysoką zawartość surowego włókna,
- kukurydza (również taka w kiszonkach) z uwagi na wysoką zawartość tłuszczu.
W przypadku dorosłych opasów można dodawać do paszy niewielkie ilości żyta. Młode osobniki nie potrafią wykorzystywać składników odżywczych, które zawierają polisacharydy nieskrobiowe.
Ile sztuk bydła opasowego w przeliczeniu na 1 hektar ziemi?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz przyjętymi oznaczeniami, liczbę opasów na jeden hektar podaje się w DJP, czyli dużej jednostce przeliczeniowej inwentarza. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce normami jest ona zgodna z jedną krową, której waga nie przekracza 500 kg. Zgodnie z tą umowną jednostką, która określa wielkość stada w gospodarstwie, mówi się, że na jeden hektar ziemi przypada jedna lub dwie krowy mamki ze swoimi cielętami.
Podsumowanie: zdecyduj się na hodowlę bydła opasowego i konsekwentnie dąż do celu
W przypadku hodowców bydła opasowego największe znaczenie ma prawidłowy przebieg chowu. Jeśli żywienie oraz sposób utrzymania zwierząt będą optymalnie dopasowane do posiadanej rasy, to są duże szanse, że takie gospodarstwo może być opłacalne. Oczywiście kluczowym wyznacznikiem jest w tym przypadku cena żywca. Jeśli rynek zbytu nie notuje nagłych obniżek cen, to cała hodowla ma szansę stać się opłacalną.
W porównaniu do bydła mlecznego opasy są mniej wymagające. Obligują również do mniejszego zaangażowania i dyspozycyjności właściciela stada. Ze względu na częste obniżki cen mleka w skupach, gospodarze coraz częściej decydują się na poszerzenie działalności właśnie o bydło mięsne. Wprawdzie sprzedaż bydła do ubojni odbywa się jednorazowo, to stanowi to duży zastrzyk gotówki nawet w mniejszych gospodarstwach.
Jeśli szukasz wsparcia weterynarza w czasie prowadzenia hodowli opasów, skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci zadbać o stado, by było zdrowe i prawidłowo nabierało masy w odpowiednim czasie.
