To nie tylko niegroźnie brzmiąca nazwa… to prawdziwy koszmar każdego hodowcy bydła, który jest wysoce zaraźliwy i dosłownie w mgnieniu oka jest w stanie przynieść ogromne straty w Twoim gospodarstwie.
Czym jest pryszczyca bydła? W jaki sposób rozpoznać jej objawy? Jakie działania trzeba podjąć, jeśli zachodzi ryzyko jej wystąpienia w stadzie? Poznaj tę chorobę “od A do Z”, w tym: metody diagnostyki, sposoby zapobiegania, a także metody leczenia.
Czym jest pryszczyca bydła?
Pryszczyca bydła to bardzo zakaźna choroba wirusowa, która najczęściej atakuje zwierzęta parzystokopytne. Jej “ofiarami” pada zazwyczaj: bydło, świnie, owce oraz kozy. Wywołuje ją wirus z rodziny Picornaviridae (FMDV), który bardzo szybko się rozprzestrzenia. Historycznie dotykała wszystkich kontynentów – powodując przy tym znaczące straty ekonomiczne.
Zalicza się ją do tzw. chorób zwalczanych z urzędu. Jak łatwo się domyślić – każde podejrzenie wystąpienia takiego zagrożenia musi być więc natychmiastowo zgłaszane. Mimo stosunkowo długiej przerwy – zagrożenie tą chorobą nadal istnieje. Szczególnie biorąc pod uwagę fakt, że jej ogniska coraz częściej pojawiają się u naszych sąsiadów.
Jakie są przyczyny jej powstawania?
Odpowiada za nią bardzo zaraźliwy wirus FMDV (Foot-and-Mouth Disease Virus). Wystarczy chwilowy kontakt z niewielką ilością cząstek wirusowych, aby wywołać tę chorobę. Do zakażenia najczęściej dochodzi:
- drogą oddechową,
- poprzez bezpośredni kontakt pomiędzy zwierzętami,
- poprzez pośredni kontakt ze źródłem wirusa (np. zakażoną paszę, wodę czy sprzęt).
Wirus charakteryzuje się również stosunkowo wysoką odpornością na czynniki zewnętrzne. Doskonale radzi sobie, chociażby w niskich temperaturach, w których może przeżyć nawet do kilku miesięcy. Ponadto, jego rozprzestrzenianiu sprzyjają m.in. duże zagęszczenie zwierząt, intensywny handel i transport oraz nieodpowiednie procedury bioasekuracji.
Objawy i diagnostyka – jak rozpoznać tę chorobę?
Pierwsze widoczne objawy pryszczycy u bydła pojawiają się zazwyczaj po 2 – 14 dniach od momentu, w którym doszło do zakażenia. Skutkują wysoką gorączką (do 42°C), osowiałością oraz spadkiem apetytu u zwierząt.
Bardzo charakterystycznym i jednoznacznym symptomem jest obfity ślinotok. Często wraz z nim pojawiają się pęcherze wypełnione płynem surowiczym, które można dostrzec na błonie śluzowej jamy ustnej, języku, wymieniu oraz w przestrzeniach międzyracicowych.
Pęcherze mają tendencję do pękania, co w następnie pozostawia po sobie nadżerki, które są bolesne, ograniczają mobilność, a także apetyt. W przypadku krów mlecznych może dochodzić również do spadku efektywności produkcyjnej mleka.
Diagnostyka pryszczycy obejmuje obserwację objawów klinicznych. 100% pewność mogą dać jedynie wyniki badań laboratoryjnych, które wykonuje się na bazie próbek (płynów z pęcherzy, krwi lub fragmentów tkanek).
Jak leczyć pryszczycę bydła? Przygotowanie i przebieg.
W krajach rozwiniętych (w tym także w Polsce), pryszczyca podlega obowiązkowemu zwalczaniu poprzez eliminację zakażonych stad.
Jeśli pojawienie się choroby zostanie potwierdzone – wszystkie zwierzęta w danym ognisku oraz te, które miały kontakt z zakażonymi – muszą zostać poddane ubojowi, a następnie – utylizacji.
W niektórych regionach świata (np. tam, gdzie ta choroba występuje endemicznie) – sięga się po leczenie objawowe, w tym: leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne, antybiotyki oraz inne metody. Jednak takie postępowanie nie eliminuje wirusa, a jedynie łagodzi objawy kliniczne choroby.
Jak zapobiegać chorobie? Zasady profilaktyki.
Absolutną podstawą profilaktyki pryszczycy jest rygorystyczne przestrzeganie zasad bioasekuracji. Obejmuje to zarówno kompleksową kontrolę ruchu zwierząt, regularne odkażanie pojazdów wjeżdżających na teren obiektu, jak i stosowanie mat dezynfekcyjnych. Istotną rolę odgrywa również nadzór weterynaryjny. Dodatkową formę zabezpieczenia stanowi zastosowanie kwarantanny – dla nowo zakupionych zwierząt.
Pamiętaj: w przypadku podejrzenia pojawienia się pryszczycy w stadzie – masz obowiązek natychmiastowego zgłoszenia tego faktu powiatowemu lekarzowi weterynarii.
Czy pryszczyca bydła stanowi zagrożenie dla ludzi?
Warto podkreślić, że pryszczyca jest przede wszystkim chorobą dotykającą zwierzęta. Tylko w wyjątkowych przypadkach może przenosić się na ludzi. Ryzyko zakażenia człowieka jest minimalne i dotyczy głównie osób mających intensywny kontakt z chorymi zwierzętami lub ich wydzielinami.
Objawy występujące u zarażonych pryszczycą ludzi są zazwyczaj łagodne. Obejmują m.in. gorączkę, złe samopoczucie oraz pęcherze na rękach, stopach lub w jamie ustnej. Ustępują zazwyczaj samoistnie w ciągu kilku dni.
Potrzebujesz profesjonalnej opieki dla swojego stada?
Skorzystaj z wieloletniego doświadczenia oraz umiejętności kompetentnych weterynarzy z kliniki BALWET. Skontaktuj się z nami telefonicznie lub mailowo, aby poznać szczegóły lub dowiedzieć się więcej o zakresie naszych usług. Zapraszamy na niezobowiązującą rozmowę.
