Bez względu na to, czy prowadzisz hodowlę bydła mlecznego, czy też mięsnego – umiejętne zarządzanie procesem rozrodu stada ma bezpośredni wpływ na zyski i ogólną rentowność gospodarstwa.
Co warto wiedzieć na temat reprodukcji bydła? Poznaj definicję, przebieg krok po kroku, techniki rozrodu oraz wiele więcej.
Definicja i znaczenie gospodarcze rozrodu bydła
Na rozród składa się cały szereg procesów biologicznych, których celem jest reprodukcja krów oraz byków. W przypadku bydła mlecznego – wpływa bowiem na produkcję mleka. Każdy dodatkowy dzień okresu międzywycieleniowego oznacza bowiem realne straty finansowe. Największy koszt stanowią krowy niecielne. Z kolei jeśli mowa o hodowli bydła mięsnego – efektywny rozród wprost przekłada się na liczbę sprzedawanych cieląt.
Rozród bydła – techniki powiększania stada
Współcześni hodowcy sięgają najczęściej po jedną z trzech główne metod rozrodu, do których zaliczamy: krycie naturalne, sztuczne unasiennianie (inseminację) oraz transfer zarodków.
- Krycie naturalne wymaga obecności byka. Charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem zapłodnień, aczkolwiek – wiąże się z ryzykiem przenoszenia chorób, ograniczeniem puli genów oraz wysokimi kosztami utrzymania byka.
- Inseminacja umożliwia wykorzystanie nasienia najlepszych byków – bez ich fizycznej obecności. Jest najczęściej wybieraną techniką – szczególnie z uwagi na fakt, że eliminuje ryzyko transferu chorób zakaźnych, pozwala na precyzyjne planowanie rozrodu oraz oferuje stosunkowo wysokie wskaźniki zapłodnień.
- Transfer zarodków daje możliwość szybkiego namnażania genetycznie cennych zwierząt. Wymaga jednak posiadania bardzo specjalistycznej wiedzy, a przede wszystkim – jest zdecydowanie najdroższą z metod.
Jak przebiega? Poszczególne etapy cyklu płciowego krów.
Na cykl płciowy krów (który trwa średnio około 21 dni) składają się 4 fazy:
- Faza przedrujowa (przygotowawcza) – wzrasta poziom estrogenów, a krowa staje się bardziej aktywna.
- Faza rujowa – krowa jest gotowa do zapłodnienia i przyjmuje pokrycie. Zwierzę staje się nerwowe i niespokojne.
- Faza porujowa – nie przyjmuje już krycia.
- Faza bezrujowa – w organizmie zaczyna rozwijać się ciałko żółte – produkujące progesteron.
Jak mierzyć efektywność reprodukcyjną?
W tym obszarze z pomocą przychodzą konkretne wskaźniki. Zaliczamy do nich:
- Okres międzywycieleniowy, czyli to czas pomiędzy poszczególnymi wycieleniami. Im dłuższy, tym mniejsza jest rentowność.
- Okres spoczynku poporodowego, czyli okres mijający od porodu, aż do pierwszej inseminacji.
- Wskaźnik zacieleń, czyli udział procentowy krów, które wycieliły się w ciągu roku.
- Indeks inseminacji, czyli średnia liczba inseminacji potrzebnych, aby doszło do zapłodnienia.
- Odsetek wycieleń, czyli ilość procesów rozrodczych zakończonych powodzeniem.
Problemy z rozrodem u krów. Jakie są najczęstsze przyczyny niepłodności?
Zdecydowanie najczęściej występującym wyzwaniem, z którym muszą mierzyć się hodowcy, są zaburzenia cyklu płciowego. Charakteryzują się przedłużonymi cyklami, brakiem rui lub występowaniem tzw. cichych rui. Do innych zaliczamy, chociażby: zapalenie macicy (objawy to: nieprawidłowe upławy, przedłużony okres spoczynku i obniżona płodność), torbiele jajnikowe oraz zatrzymanie łożyska po porodzie (wywołujące infekcje macicy).
Co do nich doprowadza? Najczęściej odpowiadają za to złe warunki żywieniowe, stres, choroby metaboliczne oraz infekcje.
Chcesz zadbać o efektywny i bezpieczny rozród?
Specjaliści kliniki weterynaryjnej BALWET chętnie Ci w tym pomogą. Przejdź do kontaktu, aby poznać szczegóły naszej oferty oraz umówić się na konsultacje.
