Produkcja mleka czy steków? Bydło domowe to prawdziwa fabryka produkcyjna światowego rolnictwa, która dosłownie od tysięcy lat towarzyszy ludzkości.
Poznaj definicję, rodzaje, zasady hodowli oraz wiele innych aspektów, na temat bydła użytkowego. W tej publikacji “coś” dla siebie znajdują zarówno początkujący i doświadczeni hodowcy, jak i osoby, które nie mają z rolnictwem zbyt wiele do czynienia.
Czym jest bydło domowe?
Bydło domowe (użytkowe) to udomowiony podgatunek tura, który na przestrzeni lat stał się fundamentem rozwoju rolnictwa. W przeszłości było wykorzystywane jako siła pociągowa (m.in. podczas uprawy). Obecnie dostarcza nam m.in.: mleka, mięsa oraz skór. Żyje do 15 – 20 lat, a jego charakterystyczną cechą jest czterokomorowy żołądek, który umożliwia trawienie roślin.
Dorosłe osobniki osiągają nawet 1000 kilogramów – przy wysokości do 150 centymetrów (w kłębie). Naturalnie, dokładne parametry zależą od płci, rasy oraz rodzaju hodowli. Buhaje (osobniki męskie – byki) są masywniejsze. Mają bardziej rozwinięte karki. Krowy są z kolei mniejsze i mają wyraźnie rozwinięte wymiona.
Są to zwierzęta stadne – żyją w grupach z ustaloną hierarchią. Ciąża u krowy trwa około 9 miesięcy, po której najczęściej rodzi się jedno cielę.
Główne typy użytkowe bydła. Jakie rodzaje krów wyróżniamy?
Współczesne bydło domowe dzielimy na trzy główne typy użytkowe.
- Bydło mleczne – charakteryzuje się wysoką wydajnością mleczną. Wyróżnia się smukłą budową.
- Bydło mięsne – odznacza się zdolnością do szybkiego przyrostu masy ciała. Cechuje się masywną budową i umięśnieniem.
- Bydło mieszane (mleczno-mięsne) – łączy cechy obu wyżej wymienionych. Ma zarówno przyzwoitą wydajność mleczną, jak i zadowalający przyrost masy mięśniowej.
Jakie są najpopularniejsze rasy bydła domowego?
Wśród ras mlecznych prym wiedzie oczywiście holsztyno-fryzyjska (czarno-biała krowa). Ponadto warto wspomnieć m.in. o jersey, simental i montbeliarde. Do grupy ras mięsnych zaliczamy limousine, angus, charolaise, hereford i Belgian Blue.
W Polsce mamy też swoje rodzime rasy – polska czerwona czy białogrzbieta. Nie są aż tak wydajne, ale jednocześnie – idealnie odnajdują się w lokalnych warunkach.
Jak prowadzić udaną hodowlę? Zasady utrzymania, żywienia, rozrodu i odchowu.
Na ostateczny sukces w hodowli bydła wpływa kilka czynników. Począwszy od odpowiedniego systemu utrzymania (całoroczne w budynkach, pastwiskowy czy mieszany, który łączy zalety obu rozwiązań). Równie ważne są odpowiednie warunki bytowe, w tym: przestrzeń, wentylacja, higiena i możliwość naturalnych zachowań. Oto, na co szczególnie musisz zwrócić uwagę:
#1 Żywienie
Nie będzie żadnym odkryciem, jeśli powiemy, że to właśnie prawidłowe żywienie bydła stanowi absolutną podstawę opłacalnej hodowli, a przede wszystkim – decyduje o zdrowiu i kondycji samych zwierząt.
Bydło użytkowe potrzebuje dużych ilości pasz objętościowych. Doskonale sprawdzają się kiszonki, zielonki oraz oczywiście – siano. Ich uzupełnienie powinna stanowić tzw. pasza treściwa, czyli śruty oraz zboża. Kropkę nad “i” stanowią z kolei dodatki, które mają na celu uzupełniać witaminy oraz minerały.
Ważne: żywienie bydła domowego należy dopasować do typu użytkowego, wieku oraz etapu hodowli.
#2 Rozród i odchów
Chcesz, aby Twoja hodowla była rentowna? W takim razie te kwestie będą wymagały Twojej szczególnej uwagi. Jałówki osiągają dojrzałość płciową w wieku 7 – 10 miesięcy, ale… do rozrodu warto je dopuszczać później. Najlepiej wówczas, gdy będą miały 12 – 18 miesięcy oraz osiągną około 65% masy dorosłego zwierzęcia.
Bardzo istotne jest również umiejętne wykrywanie rui oraz dobór sposobu zapłodnienia. W tym obszarze najlepiej sprawdza się sztuczna inseminacja. Z jednej strony oferuje dostęp do najlepszej genetyki, a z drugiej – jest po prostu łatwiejsza i szybsza, niż tradycyjne krycie.
Po około 9-miesięcznej ciąży i porodzie kluczowy jest prawidłowy odchów cieląt. W tej materii liczy się szybkie podanie siary (w ciągu pierwszych godzin życia) oraz dopasowana dieta.
#3 Leczenie i profilaktyka
IBR/IPV czy BVD, zaburzenia metaboliczne, mastitis, choroby racic, pasożyty wewnętrzne i zewnętrzne. To tylko kilka przykładów problemów, które mogą dotknąć Twojego stada. Powodując poważne problemy zdrowotne, ograniczając efektywność produkcji lub w najgorszym przypadku – skutkując umieraniem bydła domowego.
Właśnie dlatego Twoim priorytetem powinna stać się profilaktyka. Regularne doglądanie zwierząt, szczepienia, odrobaczanie, kontrole weterynarzy oraz szybkie reagowanie wtedy, gdy potrzeba. To absolutna podstawa, która pozwoli Ci uchronić przed wieloma chorobami (lub chociaż ograniczyć ich skutki).
Zapewnij swojemu bydłu właściwą opiekę weterynaryjną
Regularna opieka weterynaryjna to nie koszt. To inwestycja w zdrowie i produktywność Twojego stada. W klinice weterynaryjnej BALWET wiemy, jak to się robi! Jeżeli zależy Ci na regularnym wsparciu doświadczonych fachowców – nie czekaj i już dzisiaj umów się na konsultacje.
